Pagina's

zondag 15 januari 2012

Duurzaam ontwikkelen met Ruimtelijke kwaliteit

Het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit is in het buitengebied eigenlijk altijd al een belangrijk thema geweest. De laatste jaren is er een versterkte aandacht voor ruimtelijk kwaliteit. Overheden worden ruimhartiger in het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden, als daar iets tegenover staat.

De provincies hebben ruimtelijke kwaliteit een plek gegeven of zijn er mee bezig om het een belangrijke plek te geven in de provinciale Structuurvisies en verordeningen. Voorbeelden daarvan zijn Overijssel dat Ruimtelijke Kwaliteit met Duurzaamheid als één van de belangrijkste uitgangspunten voor het provinciale ruimtelijk beleid heeft geformuleerd. De provincie wil samen met vitale coalities en creatieve oplossingen uitvoering geven aan de Omgevingsvisie Overijssel.


Een ander voorbeeld is de provincie Limburg. Limburg was met de Bouwkavel op Maat (BOM) een voorloper in het koppelen van het bieden van ruimte aan ontwikkelingen in combinatie met het vragen van een tegenprestatie. De BOM regeling is inmiddels vervangen door het Limburgs Kwaliteitsmenu. Limburg koppelt ontwikkelingen, die niet onaanvaardbaar zijn in het buitengebied aan het versterken van de omgevingskwaliteit.


De provincie Utrecht haakt nu ook aan met de kwaliteitsgids Utrechtse landschappen. De kwaliteitsgids is uitgewerkt in gebiedskaternen voor de verschillende Utrechtse landschappen. De kwaliteitsgids wordt gebruikt als een bouwsteen voor de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en als informatie- en inspiratiebron voor gesprekken met partijen in de regio. Voor de liefhebbers van landschap en cultuurhistorie: dat zijn ze ook echt! Het zijn prachtige boekjes geworden met mooie beschrijvingen en kunnen zeker inspiratie bieden voor een goede inpassing van ontwikkelingen in het Utrechtse landschap.


Een tegengestelde ontwikkeling is het afschaffen van de welstand in diverse gemeenten. Belangrijke reden die gemeenten hiervoor aangeven zijn enerzijds een versobering en versoepeling van de afhandeling van bouwaanvragen en anderzijds dat welstand een subjectief en een moeilijk handen en voeten te geven begrip is.  Over de wijze waarop de toetsing van welstand plaatsvindt en georganiseerd is kun je wellicht discussiëren, maar uiteindelijk lijkt mij de kwaliteit van bebouwing en de inpassing van bebouwing in de omgeving een gezamenlijk belang van initiatiefnemer en de maatschappij.

De kunst bij ontwikkelingen is nu om op het juiste moment met initiatiefnemers in gesprek te raken en samen te kijken op welke wijze ruimtelijke kwaliteit (bebouwing en inpassing) gerealiseerd kan worden zonder dat dit veel extra kosten oplevert voor de realisatie van de ontwikkeling.

Welke instrumenten worden ingezet is maatwerk. Combinaties van een Structuurvisie, bestemmingsplan, beeldkwaliteitsplan, landschapsontwikkelingsplan, omgevingsvergunning en privaat rechtelijke overeenkomst zijn mogelijk.

Hoe het ook geregeld wordt, het gaat er om gezamenlijk het belang van de ruimtelijke kwaliteit van ons land te zien. Kijk eens naar Nederland van Boven en je weet genoeg!

2 opmerkingen:

  1. Als je het be3grip duurzaam wilt integreren moet je het ook wel inhoudelijk mee nemen.
    De provincie Overijssel blijft hangen in het verleden, en heeft in de structuurvisie geen ruimte aangewezen voor mooie windparken.
    Terwijl windenergie een van de grootste ingrepen in het landschap zal worden. Maar dat zie je pas als je duurzaam naar de toekomst kijkt.

    Nu zijn windparken altijd een strijd, dat komt doordat overheden toestaan dat ondernemers de burger buiten sluiten. Overheden moeten erkennen dat duurzaam betekent dat er windparken komen, en ook dat dat alleen duurzaam kan, door de burger te laten meeprofiteren en door die onvermijdelijke windparken mooi te ontwerpen, als overheid.
    Ondernemers en vooral boeren hebben een functionele relatie met het landschap, dat levert geen duurzaam ontworpen landschap op. Regio's met meer windervaring hebben dat geleerd, en streven nu bewust naar mooie landschappen, en ook onder regie van de lokale overheid. Wieringermeer en Flevoland zijn voorbeelden, al is er nog steeds wel wat op aan te merken. Overijssel en Limburg zijn gebieden zonder enige windervaring en maken nu de fouten die elders al 20 jaar geleden werden gemaakt.

    Ontwerpregels voor mooie windparken zijn redelijk simpel
    - Durf te erkennen dat er veel windmolens nodig zijn, ook om de energie neutrale ambitie echt te realiseren.
    - Rereken uit hoeveel er nodig zijn om 100% energie neutraal te worden.
    - Slik als bestuurder, treed af of ga werken aan die energie neutrale toekomst
    - Plan alleen mooie windparken
    Visueel mooi, alleen lijnvorming met voor en achter geen andere windmolens voor 8 tot 10 km
    - Inwoners van het gebied krijgen de kans serieus te participeren en mee te verdienen.
    Uitgangspunt voor duurzaam ruimtelijk ontwerp is dat inwoners eigenaar zijn van de windparken in de regio. Vanuit dat eigenaarschap verbruiken ze hun eigen duurzame stroom met voordeel, en verkopen ze de rest van de duurzame stroom aan lokale overheden en bedrijven in de regio. Die organisaties kunnen hun werknemers en inwoners stimuleren en financieel helpen te investeren.
    Maar dat hoeft niet want per gezin gaat het om een relatief klein bedrag.

    http://bit.ly/mooiewind
    Juist door focus op burger deelname, mooi ontworpen windparken, met regie van de lokale overheid, ontstaat duurzame ruimtelijke kwaliteit.
    Opvoeden van boeren helpt ook.
    Het verschil zit in een completere visie op de toekomst.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Guldenlijn de verschillen die je aandraagt geven nu precies het juiste beeld (maar niet jouw beeld). Afhankelijk van de kwaliteiten van het landschap moet je een afweging maken of windmolen passen. In het grootschalige landschap van de Wieringermeer en Flevoland passen deze beter dan in het meer kleinschalige landschap van Overijssel en Limburg. Daar zijn wellicht andere kansen voor duurzame energie.
    Er zijn vele mogelijkheden voor duurzame energie. Je verhaal lijkt op een eenzijdig betoog om overal windmolens te plaatsen. Dat moeten we volgens mij niet willen.

    BeantwoordenVerwijderen